Nie ma związków idealnych. W relacjach partnerskich dochodzi czasem do sprzeczek i do kłótni. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy jednak z tego, że dzieci często są ich świadkami. Dorośli mylnie uważają, że pociechy nic nie rozumieją, albo, co gorsza, że nie słuchają. Prawda jest jednak taka, że kłócąc się przy dziecku, wyrządzamy mu ogromną krzywdę. Z tego artykułu dowiesz się, jaki wpływ na dziecko mają kłótnie i konflikty rodziców.
Co się dzieje, kiedy rodzice kłócą się przy niemowlęciu?
Jak kłótnie rodziców wpływają na dziecko? Badania potwierdzają, że już niemowlęta czują emocje swoich opiekunów, a kłótnie i konflikty pomiędzy nimi mają wpływ na psychikę najmłodszych.
Pewien zespół badawczy zaprosił 20 par z dziećmi w wieku od 6 do 12 miesięcy i poprosił matki o ocenę, jak często i intensywnie kłócą się ze swoimi partnerami. Następnie naukowcy przeskanowali mózgi niemowląt za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). Ważne jest, aby ograniczyć ruch fizyczny do minimum podczas skanowania fMRI, więc dzieci były skanowane podczas snu. A podczas skanowania — gdy niemowlęta spały — usłyszały serię nagrań dźwiękowych. Każde nagranie zawierało głos mężczyzny wypowiadającego serię bezsensownych słów. Ale emocjonalny ton mężczyzny różnił się w zależności od nagrania. Czasami brzmiał na szczęśliwego. Przy innych okazjach wydawał się lekko zły. Albo bardzo zły. Albo neutralny emocjonalnie. Jak mózgi dzieci reagowały na te dźwięki? Jak można się było spodziewać, zależało to od wyrażanych emocji. Na przykład wesoły głos stymulował zwiększoną aktywność w różnych częściach mózgu niż głos zły. Dotyczyło to wszystkich dzieci, niezależnie od tego, ile konfliktów zgłaszały ich matki w domu. Kiedy jednak badacze porównali bardzo zły głos z głosem neutralnym, odkryli znamienny wzór. Im więcej konfliktów zgłaszała matka w domu, tym bardziej mózg jej dziecka reagował na bardzo wściekły głos.
Niemowlęta z domów o wysokim stopniu konfliktu doświadczały wyraźnego wzrostu aktywności w przedniej korze dziobowej, regionie związanym z przetwarzaniem emocji i często zmienianym u osób cierpiących na zaburzenia stresowe. Doświadczyły również zwiększonej aktywności w bardziej prymitywnych częściach mózgu, w tym w podwzgórzu, strukturze, która kontroluje i kieruje reakcją na stres.
Badania przetłumaczone na język polski. Źródło: parentingscience.com.
Kłótnie rodziców przy dziecku – konsekwencje społeczne i emocjonalne
Konflikty są wpisane w funkcjonowanie społeczne. Pojawiają się codziennie, a wynikają z odmiennych zdań oraz doświadczeń. Nie można ich unikać, lecz należy nauczyć się je rozwiązywać. Dziecko, które jest świadkiem częstych kłótni rodziców, nie potrafi poradzić sobie w relacjach z rówieśnikami, nauczycielami, a nawet samymi opiekunami. Podobnie jak rodzice, podczas konfliktu używa podniesionego głosu, nierzadko zachowuje się agresywnie i nie może/nie chce przyjąć czyiś argumentów. Traci w ten sposób szansę na jedną z najważniejszych, najcenniejszych lekcji, jaką jest konstruktywne rozwiązywanie problemów.
Co czuje dziecko, kiedy rodzice się kłócą? Smutek, złość, strach. Dziecko w takich sytuacjach często zasłania uszy i oczy. Płacze, zaciska pięści, lub próbuje złapać rodzica. Nie jest w stanie przewidzieć, co wydarzy się za chwilę. W jego głowie pojawiają się pytania, obawy, niepewność. Trzeba zrozumieć, że taka huśtawka emocjonalna przeplatana strachem jest tragiczna w skutkach.
Dziecko, które jest świadkiem kłótni rodziców, traci poczucie bezpieczeństwa. Nikt z nas nie czuje się komfortowo, będąc świadkiem kłótni bliskich nam osób. Jeszcze większy dyskomfort odczuwa pociecha. Dzieci przyjmują w takich sytuacjach różne zachowania. Jedne starają się uciec, inne z kolei zwrócić na siebie uwagę, odwracając ją tym samym od konfliktu. Są dzieci, które czują wyrzuty sumienia. Nierzadko u pociech zdarzają się również agresywne zachowania. Każde dziecko będzie potrzebowało odreagować krzyki rodziców na swój sposób.
Dzieci boją się swoich rodziców. Dziecko widziało mamę i tatę, którzy krzyczeli na siebie, trzaskali drzwiami i się wyzywali. Co myśli pociecha? Skoro mama potrafi się tak zachowywać, kiedy jej się coś nie spodoba, to ja nie będę ryzykował. Nie powiem jej o jedynce, nie powiem jej, że źle się czuję i nie mam ochoty na obiad.
Jak kłótnie rodziców wpływają na dziecko? Badania udowadniają, że dzieci obserwujące częste kłótnie rodziców mają obniżone poczucie własnej wartości, słabiej się uczą, a także mają większe skłonności do sięgania po alkohol i narkotyki.
U dzieci, przy których często kłócą się rodzice, możemy zauważyć zwiększoną płaczliwość, lęki, rozbicie.
Dzieci, które są świadkami kłótni rodziców mają zaburzenia psychosomatyczne
Kiedy cierpi dusza, cierpi też ciało. Jak kłótnie rodziców wpływają na dziecko? Ze stresu i w obawie o kolejne konflikty w domu, pojawić się może ból brzucha, ścisk w gardle, a także bezsenność lub nadmierna potrzeba snu. Dziecko, które często się stresuje lub boi, może mieć obniżoną odporność. Ponadto mogą pojawić się biegunki, wymioty. Dzieci, które nie czują się bezpiecznie w domu i nie mają dobrych relacji z rodzicami (opartych na zaufaniu i trosce), częściej zmagają się z zaburzeniami psychosomatycznymi.
Rozmowa zamiast krzyku
Mamy prawo do różnych emocji, a kłótnie czasami są nieuniknione. Warto jednak pracować nad relacją i nauczyć się ze sobą rozmawiać. Warto zrobić to dla dobra dzieci i dla dobra relacji z partnerem. Pamiętajmy, że podnoszenie głosu, agresja słowna i fizyczna jest oznaką braku radzenia sobie z emocjami. Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z agresją, zasięgnij porady specjalisty.
Źródła:
http://www.sbc.org.pl/Content/11925/doktorat2794.pdf
Ostatnie wpisy:
