„Zawsze zastanawiało mnie, skąd się bierze depresja u tak młodych dzieci” – to komentarz do posta na jednej z lokalnych grup. Mama zapytała o szkołę, która będzie odpowiednia dla jej 11-letniej córki zmagającej się z depresją. Komentarz miał dużo polubień, co pokazuje, jak bardzo, jako społeczeństwo jesteśmy nieświadomi kwestii chorób psychicznych dzieci. Tak więc dzisiaj postaram się obszernie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego dzieci (nawet bardzo „małe”) chorują na depresję.
Depresja – co to właściwie jest?
Depresja to zaburzenie, które charakteryzuje się znacznym i długo trwającym obniżeniem nastroju. Osoba dotknięta depresją przestaje odczuwać tzw. pozytywne emocje, traci zainteresowanie światem, wycofuje się życia i zamyka w sobie. Warto jednak wiedzieć, że depresja ma mnóstwo różnych twarzy, a jej objawy są bardzo zróżnicowane. Każda osoba, można śmiało powiedzieć, choruje inaczej.
Osoby z depresją mogą odczuwać różnego rodzaju bóle, zmagać się z nieprawidłowościami przewodu pokarmowego. Nierzadko czują one różne lęki, dopada ich natłoki złych myśli. Ponadto pojawia się poczucie bezsensu i myśli samobójcze. Chory nie może nad tym zapanować.
Depresja to nie zawsze zaburzenie przewlekłe. Każdy człowiek, w tym oczywiście dziecko, może mieć epizod depresyjny. Oznacza to, że wystąpienie depresji pojawia się raz w życiu i znika na zawsze. Istnieje również depresja nawracająca. Osoba cierpiąca może zdrowieć i ponownie chorować na depresję. Przez znaczną część życia lub do jego końca.
Nieleczona lub skrywana depresja może doprowadzić do stanu głębokiej depresji. Chory odczuwa wtedy lęki, a także mogą pojawić się u niego omamy. Osłupienie to również charakterystyczny objaw głębokiej depresji. Jest to stan, w którym następuje zerwanie kontaktu fizycznego i psychicznego z otoczeniem.
Epidemia depresji, a pacjenci to coraz częściej dzieci
Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że depresja jest najczęściej spotykanym zaburzeniem psychicznym. Coraz więcej ludzi się z nią zmaga, więc nic dziwnego, że wśród jej ofiar są również dzieci. I to te najmłodsze, ponieważ na depresję chorują już nawet 4,5-latki. Szerzenie tej smutnej prawdy może uświadomić rodziców. Rodzice z taką wiedzą mogą w porę zareagować i pomóc dziecku. U dzieci depresja bardzo często przejawia się podobnie jak u osób dorosłych. Dziecko, które zmaga się z depresją, często staje bardzo płaczliwe, drażliwe i nie ma ochoty na zabawy. Ponadto, co ważne, objawy mogą też być odwrotne. To znaczy, że maluch może zacząć być agresywny, rozdrażniony, rozchwiany emocjonalnie. Dlatego specjaliści alarmują, że depresję u dzieci bardzo łatwo jest przeoczyć. Często bowiem wyżej wspomniane objawy wskazują mylnie np. na bunt.
Dlaczego dzieci chorują na depresję?
Wiele osób mylnie uważa, dzieciństwo to czas totalnej beztroski i że żadne dziecko nie ma w ogóle powodów narzekać, zwłaszcza gdy wychowuje się w zdrowej rodzinie.
Zdrowej w tym rozumowaniu: niebędącą rodziną tzw. patologiczną. Jeszcze żyją wśród nas stereotypy o depresji, które wzmagają te przekonania. Niektórzy wciąż uważają, że depresja to nic innego, niż lenistwo i nieporadność życiowa. Tym sposobem dolegliwości emocjonalne naszych dzieci są bagatelizowane, a wszelkie problemy psychiczne najmłodszych sprowadzane do braku wychowania, rozpieszczenia. Ewentualnie kojarzone z wyżej wspomnianą patologią.
Tymczasem depresja u dzieci, tak samo, jak u dorosłych, występuje z wielu różnych powodów. Warto poznać je wszystkie.
1. Depresja u dzieci może mieć podłoże genetyczne. Oznacza to, że jeśli rodzic zmagał bądź zmaga się z depresją, istnieje duże prawdopodobieństwo, że u jego dziecka ona wystąpi również. Możliwość wystąpienia depresji jest wówczas sześciokrotnie wyższa. Ponadto wskaźnik prawdopodobieństwa zwiększa się, kiedy na depresję cierpi zarówno mama, jak i tata. Należy dodać, że na taki stan rzeczy ma wpływ nie tylko genetyka, lecz również emocje rodziców, które przechodzą na podopiecznych. Warto wiedzieć, że depresja poporodowa u mamy także może mieć wpływ na pojawienie się depresji we wcześniejszym życiu dziecka. To właśnie dlatego tak ważne jest, aby szerzyć świadomość dotyczącą depresji.
2. Kolejnym powodem występowania depresji w czesnych latach życia są zmiany hormonalne. Dzieci w okresie dojrzewania są szczególne narażone na depresje. W tym akapicie warto powiedzieć także o dzisiejszym świecie: pełnym social mediów, zakłamywania rzeczywistości i wielkich oczekiwań wobec człowieka. Gubią się w nim dorośli, a co dopiero dorastające pociechy.
3. Dzieci chorują na depresję również przez swoje najbliższe środowisko. Dorastanie w rodzinie dysfunkcyjnej, w której brakuje zasad, lub w której występują problemy z używkami, lub agresją, istotnie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia depresji. Depresja jest nierzadko wynikiem braku wsparcia i zrozumienia ze strony opiekunów.
4. Traumatyczne wydarzenia w życiu dziecka mogą przerodzić się w depresję. Dlatego nigdy nie należy oceniać i sypać kąśliwych komentarzy w kierunku pociechy zmagającej się z tym zaburzeniem. Nie należy też oceniać jej rodziców i z góry zakładać, że to przez zaniedbania itp. Traumatyczne wydarzenia to np. strata kogoś bliskiego, wypadek samochodowy, molestowanie, napaść, a nawet rozwód opiekunów. Dziecko, nawet te najmłodsze może popaść w depresję właśnie przez wyżej wspomniane lub podobne sytuacje.
Ważne! Bardzo dużo mówi się też o tym, że za występowanie depresji odpowiada osobowość dziecka. Rodzice mogą przyczynić się do jej kształtowania, ale proces należy zacząć od wczesnych miesięcy życia pociechy. Budowanie poczucia wartości, uświadamianie, że nie zawsze ma się wpływ na wszystko, otwartość na różne emocje, bycie pewnym siebie i niezależnym – to cechy, które należy pokazywać dziecku, aby dorastało szczęśliwe i bez poczucia winy.
Dzieci chorują na depresje i trzeba o tym mówić głośno
Coraz młodsze dzieci zmagają się z depresją. Jak wspominaliśmy wyżej, czynników, które mają na to wpływ jest bardzo dużo. Depresja jest już chorobą cywilizacyjną, rozprzestrzeniającą się z zastraszającym tempie. Zaburzeniem, które dotyka każdego niezależnie od wieku, statusu materialnego, doświadczeń. Dlatego warto łamać stereotypy o niej, a zamiast tego szerzyć świadomość. To może uratować nie tylko zdrowie, lecz przede wszystkim życie wielu osób.
Źródła: 1. Medicover – Przyczyny depresji u dzieci 2. Betamed – Jak rozpoznać depresję u dziecka?
Ważne: Artykuł podparty jest informacjami z zaufanych źródeł, ale stanowi też własną opinię wynikającą z doświadczenia i obserwacji jako rodzica.
