Twoje dziecko dotychczas otrzymywało najlepsze lub bardzo dobre oceny, trzymało równy poziom, ale nagle noty zaczęły się pogarszać. Czy przestało się uczyć? Wpadło w złe towarzystwo? Jaki jest powód i jak reagować, kiedy uczeń nie chce rozmawiać na tematy szkolne lub oznajmia, że nie chce się więcej uczyć? Weźmy głęboki wdech i przede wszystkim sprawdźmy jakie mogą być przyczyny takiego stanu rzeczy.
1.Zmiany np. przeprowadzka, nowy członek rodziny, śmierć kogoś bliskiego, nowa klasa
Zmiany oddziałują na nas wszystkich, choć nie zawsze okazujemy to na zewnątrz. Jednak emocje, jakie odczuwamy mają ogromny wpływ na nasze funkcjonowanie i potrzeba czasu i wsparcia, aby wszystko wróciło do normy.
2.Nauczyciel, który z reguły nie stawia wysokich ocen
Nigdy nie zapomnę szoku, który przeżyłam kiedy jako świeżo upieczona licealistka dostałam pierwszą czwórkę z matematyki. A później trójkę, a nawet dwójkę. Choć z tego przedmiotu byłam orłem od zawsze i to w każdym dziale. Okazało się jednak, że to w ogóle nie kwestia mojego spadku formy, tylko indywidualny system oceniania przez nauczycielkę. Z zasady nie stawiała ona piątek, a uzyskanie oceny „dobrej” było u niej ogromnym wyczynem.
3. Nauczyciel, który faworyzuje
Mimo że to niepedagogiczne, to jednak są nauczyciele, którzy swój system oceniania opierają o sympatię lub antypatię do uczniów. Na pewno nie jest to sprawiedliwe ani uczciwe, jednak warto zwrócić uwagę, że nie ma w tym winy samego ucznia.
4. Nauczyciel, który nie potrafi przekazać wiedzy
Niestety bywa i tak w naszych szkołach, że pedagodzy przekazują informacje w sposób niezrozumiały lub mają nietypowe wymagania, np. oczekują wiedzy, która nie była opracowywana podczas lekcji. Dobrze jest wysłuchać dziecka, które ma kłopot ze złapaniem toku rozumowania nauczyciela i po prostu pomóc mu zrozumieć materiał.
5. Złe towarzystwo
Choć przyczyn pogorszenia stopni jest wiele, to jednak nie można lekceważyć wpływu środowiska na zachowanie i naukę dziecka. Zdarza się tak, że uczniowie wagarujący, stosujący używki i balansujący na granicy prawa, stają się swego rodzaju autorytetem. Mogą wzbudzać zainteresowanie wśród dzieci, które nigdy wcześniej nie miały styczności z takimi zachowaniami i po prostu pobudzać je do podobnego zachowania, co w konsekwencji prowadzi do osłabienia chęci do nauki.
6. Problemy zdrowotne – pogorszenie wzroku, słuchu
Jeśli nie zauważasz żadnych wytłumaczeń dla słabszych not w dzienniku swojego dziecka i nie jest to kwestia jednorazowego spadku formy to warto zwrócić uwagę na stan zdrowia dziecka i zapisać je na profilaktyczne badania.
7. Koncentracja na ulubionym zajęciu/przedmiocie szkolnym
W pewnym momencie może okazać się, że młody człowiek zaczyna odnajdować się w jednej dziedzinie i poświęca jej coraz więcej uwagi. Bierze udział w olimpiadach językowych, ale zaniedbuje przedmioty przyrodnicze. Jest bystrzakiem w chemii, ale słabo radzi sobie z pracami manualnymi czy sportem. Z pasją oddaje się sztuce, ale słabo mu idzie z fizyką. Czy jest to powód do zmartwień? Zdecydowanie nie i dobrze jest wesprzeć dziecko w jego zainteresowaniach, ponieważ prawdopodobnie to one będą stanowiły największą część jego życia zawodowego w późniejszych latach. Nie we wszystkim trzeba być najlepszym.
8. Nielubiany prymus
Presja otoczenia to bardzo trudny przeciwnik w boju edukacyjnym. Wystarczy, że znajdzie się jeden zazdrosny kolega lub koleżanka, która potrafi wywrzeć wpływ na innych, aby zburzyć poczucie wartości i chęć do pracy dziecka, które uczy się dobrze. Klasowi „kujoni” choć lubią zdobywać wiedzę to jednak nie chcą stawać się kozłami ofiarnymi i wciąż być na językach. Trudno się dziwić – nikt nie chce. Jednocześnie trudno im się do tego przyznać, bo zdają sobie sprawę ze swojej emocjonalnej słabości lub boją się, że mówiąc o tym staną się jeszcze mniej lubianymi. Takie sprawy są bardzo delikatne, dlatego trzeba być bardzo ostrożnym, aby nie pogorszyć sytuacji.
9. Problemy społeczne – nieodwzajemniona miłość, zawiedziona przyjaźń
Dla nas to błahostki, ale dla młodego człowieka to nowość, stres, nieznane i silne emocje. Ciężko bagatelizować sprawę, bo to jej nie rozwiązuje. Okazanie zrozumienia to najlepsze co można zrobić dla dziecka. Nie oznacza to zwolnienia z nauki, a raczej stworzenie do niej lepszych warunków. Nie od dziś wiadomo, że równowaga emocjonalna jest podstawą każdego rodzaju pracy.
10. Uzależnienie od komputera
Często zaczynamy interpretować pogorszenie ocen właśnie tym argumentem. Choć nie zawsze jest on słuszny, to nie możemy go pominąć. Samo spędzanie czasu przed monitorem nie jest jeszcze uzależnieniem czy powodem niskiej efektywności w nauce. Dobrze jest zwrócić uwagę na momenty, w których komputer/tablet/telefon jest włączony i ocenić czy przeszkadza on w nauce. Interwencja jest uzasadniona wówczas, gdy dziecko spędza czas online kiedy są przygotowania do ważnych sprawdzianów lub wystawiania ocen, a także kiedy ciężko mu się rozstać ze sprzętem, denerwuje je to, co mówimy, kiedy go używa lub zaczyna mieć inne problemy, jak brak koncentracji, nieefektywny sen lub drażliwość.
11. Presja rodzica
Nadmierne chwalenie dziecka – także przed innymi, może być dla niego sporym obciążeniem. W podświadomości ma ono poczucie, że jest najlepszy, a więc musi być najlepszy, musi sprostać wymaganiom, nie może zawieść dumy rodziców. A jeśli się nie uda? Jeśli na maturze nie będzie 100%? Może lepiej nie kusić losu i… całkiem dać sobie spokój z dalszą edukacją?! Lepiej w ogóle nie podchodzić do matury niż pozwolić sobie na zbyt niskie noty. Niestety tak to czasami wygląda, dlatego umiejętne chwalenie i umiar w oczekiwaniach może okazać się bardzo dobrym doradcą.
Przyczyn gorszych ocen jest dużo, nie mniej jednak na wszystkie jest jeden niezawodny sposób. Mianowicie szczera rozmowa. Pozwala ona nie tylko dowiedzieć się co jest na rzeczy, ale w wielu przypadkach także rozwiązać problem. Jednak z niektórymi, trudniejszymi problemami nie można sobie tak łatwo poradzić i wówczas przyda się wsparcie psychologa. A jeśli dziecko nie chce rozmawiać, odmawia dalszej nauki i czujemy, że tracimy z nim kontakt? Każda próba skarcenia go, szantażowania lub zmuszania do nauki spowoduje jedynie eskalację konfliktu. Lepszym pomysłem jest przeanalizowanie sytuacji, wywiad z wychowawcą i rozmowa z psychologiem. Dobry specjalista udzieli rad na temat tego jak przeprowadzić trudną rozmowę, aby nie zniechęcić dziecka do siebie, a zachęcić do zwierzeń. Zawsze jednak priorytetem jest cierpliwość i otwartość na problemy młodego człowieka.
